Toverlantaarn - Na de Elfstedentocht.

NA DE ELFSTEDENTOCHT
Een gedicht van Willem Wilmink
geïllustreerd met lantaarnplaten.


De Elfstedentocht is ongetwijfeld één van de meest bekende schaatswedstrijden in Nederland. De tocht is bijna 200 km lang en gaat over bevroren kanalen, rivieren en meren via de elf Friese steden Leeuwarden, Sneek, IJlst, Sloten, Stavoren, Hindeloopen, Workum, Bolsward, Harlingen, Franeker, Dokkum en tot slot nogmaals Leeuwarden. De tocht wordt niet ieder jaar gehouden omdat het in Nederland niet vaak voorkomt dat men met zo velen kan schaatsen op natuurijs. Daar komt nog bij dat er de laatste tijd zo'n 15.000 amateur-schaatsers meedoen, hetgeen hoge eisen stelt aan de kwaliteit van het ijs en de organisatie. De race kan alleen plaatsvinden wanneer de dikte van het ijs minimaal 15 cm is, over het hele traject. Op sommige plekken, waar het ijs te dun is om grote groepen mensen te dragen, kunnen de deelnemers 'klunen'. Ze lopen op hun schaatsen naar het punt waar zij weer verder kunnen schaatsen. Soms werd er zelfs een ijs-transplantatie toegepast om zwakke plekken in het ijs te versterken. De vorige eeuw heeft de tocht nog maar 15 keer plaatsgevonden; de laatste keer was op 4 januari 1997. Toch is het een van de hoogtepunten van de Nederlandse sport geworden. Veel mensen trekken naar Leeuwarden om de sfeer te proeven die om het evenement heen hangt. Natuurlijk kan de tocht ook thuis worden gevolgd op de televisie.	Winter in Holland. Een nerveuze spanning maakt zich meester van de bevolking. Zal hij eindelijk weer eens gehouden worden dit jaar? Voor alle zekerheid maar alvast wat trainen. Nederland bindt massaal de schaatsen onder. In het bruine café 'Het Houten Zwaard' (nog net te zien, rechts op de lantaarnplaat) vertelt een opa zijn herinneringen.... Onder zijn gehoor bevindt zich ook zijn kleindochter die het verhaal al vele malen gehoord heeft, maar er steeds weer om moet lachen.
	OPA VERTELT
	Met honderd kranten op de borst, bij meer dan honderd graden vorst, in pegelval en windgestriem, zo kluunden wij langs Bartlehiem. Toen was de Elfstedentocht volbracht! Wij zaten in de winternacht gezellig bij de open haard in bondshotel Het Houten Zwaard.
		'Wat jeukt mijn voet!" zei Gijs de Groot. Hij tikte ermee tegen een poot van een houten tafel die daar stond en zie: de voet viel op de grond. De voet, met schoen en schaats eraan, bleef stil tegen de tafel staan. Wij zeiden dat hij blij zijn mocht dat het gebeurd was ná de Tocht!
	Wij vormden daar een soort gezin: de ene had een diepvrieskin, een tweede een bevroren hand, een derde een verloren tand. Teun Bouma deed die dag een plas bij Harlingen in 't witte gras. Het lichaamsdeel dat híj verloor daar heb ik hier geen woorden voor.
	Hihihihihihihihihihihihihihiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii
Willem Wilmink (1936 - 2003), is een beroemde dichter en schrijver. Hij schreef een groot aantal kinderboeken en een verzameling gedichten en won verschillende prijzen. Wilmink overleed op 2 augustus 2003.		Steeds nieuwe gasten schoven aan, geamputeerd, maar zeer voldaan. Met Berenburgers wist men raad tot in de vale dageraad. Dan klinkt er bij de duiventil een meer dan ijselijke gil: 'Daarginds... tegen het dijkje op... daar kluunt een kerel zonder kop!'
	Wij gingen met zijn allen gauw naar buiten in de bitt're kou, en ja: een schim van een meneer kluunde wanhopig heen en weer. Was het een Fries? Was het een Drent? Men wordt niet makkelijk herkend, als op de romp het hoofd ontbreekt. Maar het was griezelig! Dat spreekt.
		De voetverloren dappere Gijs ging met zijn ene schaats op 't ijs. Geholpen door zijn wandelstok schaatste hij langs het kippenhok en heeft de kluuner opgehaald, die vlak bij 't einddoel was verdwaald, want zie, zijn hoofd bevroor bij Sneek, hij schaatste niet meer waar hij keek en toen werd bij een lange haal een lage brug hem zeer fataal zodat, met rinkelen als van glas, zijn hoofd op 't ijs gevallen was!
Naar een idee van Monique Wezenberg. Monique geeft regelmatig voorstellingen met de toverlantaarn in o.m. het Speelgoedmuseum Deventer, bij scholen, buurthuizen, en bij haar thuis.	Hahahahahahahahahahahahahahaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa
	Kind, als je in je doel gelooft en koppig blijft, ook zonder hoofd, maakt dikwijls iemand met één voet je hele dag weer mooi en goed. Die twee deden de finish aan en het applaus was erg spontaan en 't kwam van kerels, lieve kind zoals je nog maar zelden vindt.
De lantaarnplaten.

Beide lantaarnplaten zijn gemaakt door Ernst Plank Nürnberg (E.P.). Van de bovenste plaat zijn verschillende uitvoeringen gemaakt. Soms ontbreekt er iemand, soms zijn de personen wat anders getekend. (Zie ook: Wat een portret.)