Homepage 'de Luikerwaal'


 
Drinken, gokken, roken.
SLECHTE GEWOONTES.
Terwijl zij een grote rol speelde in de wereld van het amusement, werd de toverlantaarn ook vaak ingezet voor opvoedende en stichtende doeleinden. Vanaf de jaren 1830 ontdekten religieuze en idealistische organisaties als het Leger des Heils en de Drankbestrijding de doeltreffendheid van de toverlantaarn als een krachtig wapen tegen het onheil van drankmisbruik en andere 'slechte gewoontes'. Religieuze groeperingen hadden vaak hun eigen speciale lantaarndepots en verzorgden de uitgave van honderden lantaarnplaten en bijbehorende tekstboekjes, geheel gewijd aan hun specifieke ideaal. Elke lantaarnplatencatalogus van enige omvang had zijn eigen gedeelte met drankbestrijding- en andere stichtende platen.
Drinken

Een flink aantal organisaties als The Church Army, The Church of England Temperance Society, the Methodist Church, het Leger des Heils en de Band of Hope, zetten de toverlantaarn in bij hun strijd tegen het onheil van het drankmisbruik. Een van de meest opvallende bijdragen aan de drankbestrijding was de zeer bekende serie gravures 'The Bottle', gemaakt door George Cruikshank, waarvan een aantal verschillende series lantaarnplaten  zijn gemaakt.




       Band of Hope.


Naast Cruikshank's bekende drankbestrijding-serie 'The Bottle', zijn meer series het noemen waard, zoals 'The Drunkard's Children' die het vervolg is op 'The Bottle', 'The Gin Fiend', 'The Whiskey Demon', 'Ten Nights in a Bar Room', 'The Drunkard's Career' en de klassieker die hieronder is afgebeeld: 'Father, dear Father, Come Home' (Ach vaderlief, toe drink niet meer).
 
Father, dear father, come Home!
Deze set van zes 3 ¼” x 4” lantaarnplaten werd geproduceerd door T.H. McAllister, Manufacturing Optician, 49 Nassau Street, N.Y. Zij vertelt het ontroerende verhaal van 'Father, Dear Father'. Op de achterkant is op de onder- en bovenrand de tekst 'Economic Series' vermeld.
1. "Father, dear father, come home with me now. The clock in the steeple strikes one."
"Vaderlief, kom toch naar huis. De kerkklok heeft al één uur geslagen."
2. "With poor brother Benny so sick in her arms, And no one to help her but me."
"Mijn arme broertje Benny is ziek en ik ben de enige die moeder helpt."
3. "Father, dear father, come home with me now. The clock in the steeple strikes two."
"Vaderlief, kom toch naar huis. De kerkklok heeft al twee uur geslagen."
4. "The night has grown colder and Bennie is worse, And he has been calling for you."
"Het gaat steeds slechter met Benny en hij heeft naar jou gevraagd."
5. "Father, dear father come home with me now. The clock in the steeple strikes three."
"Vaderlief, kom toch naar huis. De kerkklok heeft al drie uur geslagen."
6. "We are alone - for poor Bennie is dead, and gone with the angels of light."
"Wij zijn nu alleen want arme Benny is dood. De engelen namen hem mee."




Met de hand geschilderde enkelvoudige schuifplaat in een houten frame. Afmetingen ca. 12,5 x 6 cm.

Eén plaat uit een set van 12 platen in een houten frame, gemaakt door T.H. McAllister Optician N.Y.
De titel is "The Drunkard's Progress".
 

 
Lantaarnplaat in een houten frame, getiteld "THE DRUNKARD'S STOMACH 3.-Stomach of The Drunkard", vervaardigd door T.H. McAllister, ca 1880. De plaat heeft een etiket op de rug en de afmetingen zijn 18 x 10 cm.
 
Twee toverlantaarnplaten die "Het Kind van den Drinker" laten zien, en.......
 
"Het Kind van den Onthouder.".

 

Een complete set zwart/witte platen over het leven van een dronkaard op weg naar zijn ondergang. Zijn vrouw verwelkomt een vriendin in haar nette woonhuis waar haar man begint te drinken, in een delirium belandt en bijna zijn vrouw vermoordt. Hij wordt daarna weggevoerd door de politie.
De naam van de set is onbekend, maar zij is typerend voor de drankbestrijdingsplaten die de droevige kanten van het drinken lieten zien.
 
Vierkante lantaarnplaat  van 8,2 x 8,2 cm.

Aan de schoolkinderen wordt de vraag voorgelegd: Welk pad zou jij willen volgen? Eindigen als brave huisvader of als zwerver?

The Story of the Bottle
Het verhaal van de fles.
Bij het zien van deze titel zullen veel mensen denken aan het verhaal 'The Bottle' van de Britse karikaturist en boekenillustrator George Cruikshank. Deze serie lantaarnplaten is echter gemaakt door een onbekende fabrikant. De platen zijn ca 8 x 8 cm.
Een kort, maar aangrijpend verhaal in acht lantaarnplaten met levende modellen.

Nog veel meer drankbestrijdingsplaten.

 
Gokken



'Hungry, poor, Wretched! Why? Because father will bet!'

'Hongerig, arm, diep ongelukkig! Waarom? Omdat vader zo nodig moet gokken!'
De plaat hierboven komt uit een serie gebaseerd op 'Christian Morality and Temperance Values' (Christelijke normen en waarden). Zij probeert met indringende tekeningen aandacht te krijgen voor de mogelijke problemen die de hogere inkomens en de betrekkelijke welstand van de bevolking tijdens de post-industriele revolutie met zich kan meebrengen.

De series is getiteld 'Living Sermons', draagt de signatuur van de artiest T. Noyes Lewis en werd uitgegeven door WMSSU in Ludgate Circus, Londen.
The Gambler's Career

Deze set van zes 3 ¼” x 4” lantaarnplaten werd geproduceerd door T.H. McAllister, Manufacturing Optician, 49 Nassau Street, N.Y. Op de achterkant is op de onder- en bovenrand de tekst 'Economic Series' vermeld. De platen zijn omrand met een zwart papieren plakband. De set platen werd geproduceerd in een zwart/witte en een gekleurde uitvoering.
1. The first seeds of the passion.
Het prille begin van de hartstocht.
2. The development of the passion.
De ontwikkeling van de hartstocht.
3. Always the looser he resorts to false play.
Aangezien hij altijd verliest, gaat hij vals spelen.
4. Detected and roughly handled.
Dat wordt ontdekt en ruw afgestraft.
5. Having finally lost his all.
Nu is hij echt alles kwijt.
6. He ends his live in a madhouse.
Hij eindigt zijn leven in een gekkenhuis.
No. 3. NU HIJ ER ACHTER KOMT DAT HIJ ALTIJD VERLIEST, BESLUIT HIJ VALS TE GAAN SPELEN. Onze vriend is nu in het stadium aangekomen waarin hij niet meer probeert zijn hartstocht te rechtvaardigen vanwege de sociale contacten en gezelligheid, maar speelt nu openlijk voor het geld. Hij is nu een verslaafde gokker geworden en brengt steeds vaker een bezoek aan allerlei plaatsen waar hij zijn onweerstaanbare behoefte kan bevredigen.
 

1 Introduction, with Title
2 Dark is the night! how dark! no light! no fire!
3 'Hark! 'tis his footsteps! no -- 'tis past; 'tis gone!'
4 'Rest thee, my babe! -- rest on! 'tis hunger's cry'
5 'Hush! 'tis the dice-box! Yes, he's there! he's there!'
6 ''Tis long to wait, but sure he'll come again!'
7 'Hark! how the sign-board creaks! the blast howls by'
8 'Can he desert me thus? he knows I stay'
9 'Thou'rt cold! thour't freezing! but we will not part'
10 They're gone! they're gone! the glimmering spark hath fled
11 The gambler came at last but all was over

The Gamblers Wife (De vrouw van de gokker). Moeder moet haar kind verzorgen tot zij er letterlijk bij neervalt. Ondertussen is haar man in de kroeg zijn laatste geld aan het vergokken. Tien lantaarnplaten uit een set van waarschijnlijk elf platen.
Life Model platen, gemaakt door Bamforth & Co, ca 1900.
De laatste plaat ontbreekt.... 'De gokker kwam terug, maar toen was alles voorbij'.
 
The Road to Ruin.
De weg naar de ondergang.

Het lijkt zo onschuldig. Een groepje scholieren dat gezellig een potje kaarten speelt. Maar het is niet voor niets dat één van hen de wacht houdt achter het gordijn. Ze gokken om geld.
Het gaat van kwaad tot erger. Bij de Ascot paardenraces verliest de hoofdpersoon zijn geld, wordt gearresteerd, vervalt in armoede en berooft uiteindelijk zichzelf van het leven.

De eerste plaat van een serie van 5 gemaakt door Newton & Co. Afmetingen 8,3 x 8,3 cm.


The Gambler - De Gokker.

Een serie van vier vierkante lantaarnplaten gemaakt door Newton & Co. De platen zijn voorzien van een langwerpig etiket.

 
De gokkers gaan op een dure vakantiereis. De reis met de trein blijkt zeer interessant te zijn - zoals je ziet. De Italiaanse meren vinden zij -zoals je ziet - echt betoverend. Zij beklimmen de Alpen en zijn daardoor gefascineerd - zoals je ziet .

The Gamblers' Holliday.
De gokkers gaan op vakantie.



Een grappige serie toverlantaarnplaten gemaakt door de Riley Brothers, Engeland, ca 1910. De bijbehorende teksten staan in de afbeeldingen. Een driehoekig etiketje met het handelsmerk van de Riley Brothers is in de linker bovenhoek geplakt. De platen zijn 8,2 x 8,2 cm groot.
De terugreis door Tirol is echt fantastisch - zoals je ziet. En dan gaan we nu naar de wel zeer slechte gewoonte van.... Het Roken!
 
  English version......  Wat is er nieuw op de site?  ©1997-2024 'de Luikerwaal'
Alle rechten voorbehouden.
Bijgewerkt tot 06-02-2024.
Naar bovenrand pagina......